BÌNH VÔI- VẬT DỤNG GẮN LIỀN VỚI VĂN HÓA NGƯỜI VIỆT

Trong các cổ vật gắn liền với văn hóa người Việt, có lẽ hiếm có thứ gì được gọi bằng một danh xưng kính cẩn như thế – Ông Bình Vôi.

Theo vốn hiểu biết hạn hẹp của Long Việt, đoán chừng nguồn gốc của danh xưng này có lẽ là từ sự tích trầu cau. Với tín ngưỡng đa thần giáo và quan niệm “có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, các cụ nhà mình ngày xưa cho rằng bình vôi đặt trong nhà có khả năng mách nước cho gia chủ những chuyện hay dở của cuộc sống để né tránh. Do vậy, trong nhiều gia đình, tối đến, khi không dùng cau trầu nữa thì sẽ bỏ chìa vôi ra khỏi miệng bình, có như thế thì bình vôi mới mách nước nghe chuyện nhà. Trộm cắp thời đó khi vào nhà cũng từ suy nghĩ ấy mà thường dùng vải nút miệng bình vôi lại để cả nhà ngủ say, hoặc có tỉnh giấc cũng không thể kêu la được.

Là vật thiêng như thế nên cho đến nay, một số địa phương vẫn còn lưu truyền những chuyện thú vị về lối sản xuất bình vôi. Không phải lò gốm nào cũng có thể làm ra được bình vôi đâu các bạn ạ. Nếu muốn làm, còn phải chọn đúng tháng nhuận, năm nhuận; người nghệ nhân cũng phải giữ mình sạch sẽ, gia đình êm thấm, không trong giai đoạn chịu tang chế; khi ấy mới tiến hành sản xuất bình vôi. Mỗi thời kỳ, sản xuất bình vôi lại có những kỹ thuật khác nhau, tạo nên sự đa dạng cả về hình dáng, kích thước và hoa văn trang trí. Những hình tượng dân gian quen thuộc mang hàm ý tốt lành, chúc phúc, đem lại sự may mắn. Từ rồng, phụng, nghê, kỳ lân, chữ thọ, mặt hổ phù, đến hoa văn trang trí như cúc dây, quy giáp, hoa thị, tản vân,… đều được các nghệ nhân thể hiện hết sức sinh động.

Phải nói rằng bình vôi là một chế tác có nét riêng rẽ độc lập mang cá tính rất Việt Nam, mặc dù tục ăn cau trầu vôi lan rộng cả vùng Đông Nam Á và cả Quảng Đông, Quảng Tây, Vân Nam phía Nam Trung Hoa. Cau trầu trong đời sống tinh thần người Việt, không những dùng như một nghệ thuật làm đẹp, mà còn dùng trong mọi việc, từ giao tế thường ngày đến các nghi lễ trọng đại trong đời, nhất là về hôn nhân. Thiết nghĩ, những chiếc bình đựng vôi cũng theo lẽ đó mà song hành cùng như một nét văn hóa không thể tách rời.

Qua hàng nghìn năm lịch sử, chiếc bình vôi luôn hiện hữu trong từng triều đại, thời kỳ, trở thành một “chứng nhân” văn hóa chân thực và sống động. Nếu là người yêu văn hóa Việt, có dịp đến Long Việt, tin rằng bạn sẽ thích thú với nhiều tạo phẩm bình vôi cổ mà nơi đây còn lưu giữ và cả những câu chuyện xung quanh.

--------------

KHU DU LỊCH SINH THÁI VĂN HÓA LONG VIỆT - BA VÌ

------Lưu giữ giá trị Việt------

Địa chỉ: Thôn Nghe, xã Vân Hòa, huyện Ba Vì, thành phố Hà Nội

Hotline: 084.224.1111- 088. 860.8338

Email: saleslongviet1@gmail.com

Website: https://dulichlongviet.com.vn/